Stendhal Czerwone i czarne cz. I

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Rozpatrz się, dziecko, w sercu rzekł proboszcz marszcząc brwi winszuję ci twegopowołania, jeśli to tylko ono skłania cię do wzgardzenia losem aż nadto wystarczającym.Zgórą pięćdziesiąt lat jestem proboszczem w Verri�res; i tak, wedle wszelkiego prawdopodo-bieństwa, usuną mnie.Martwi mnie to, a wszakże mam osiemset franków renty! Mówię ci to,iżbyś sobie nie robił złudzeń co do widoków w zawodzie kapłańskim.Jeśli zechcesz zabiegaćo łaskę tych, którzy dzierżą władzę, zguba twoja wieczna jest pewna.Możesz zrobić los, aletrzeba by krzywdzić nędzarzy, schlebiać podprefektowi, merowi, ludziom wpływowym, iśćna rękę ich namiętnościom.Postępowanie to, zwane powszechnie u m i e j ę t n o ś c i ą ż y ci a, może dla człowieka świeckiego nie być absolutnie sprzeczne z drogą zbawienia, ale wnaszym stanie trzeba wybierać: chodzi o triumf na tym świecie albo na tamtym nie maśrodka.Idz, drogie dziecko, zastanów się i wróć za trzy dni dać mi odpowiedz.Ze smutkiemwidzę w tobie jakąś posępną żarliwość, nie zwiastującą umiarkowania ani doskonałego wy-rzeczenia się ziemskich korzyści, które jest konieczne u księdza.Mam wysokie pojęcie otwoich zdolnościach, ale pozwól sobie powiedzieć dodał zacny proboszcz ze łzami że wstanie kapłańskim drżę o twoje zbawienie.Julian wstydził się swego wzruszenia; pierwszy raz w życiu czuł, że go ktoś kocha; płakałz rozkoszą i poszedł ukryć łzy w lasach nad Verri�res. Czego ja się tak wzruszam rzekł wreszcie czuję, że dałbym życie za tego poczciwinęCh�lana, który mi dowiódł, że jestem tylko głupcem.Jego przede wszystkim powinien bymoszukać, a on mnie przejrzał.�w tajemny żar, o którym mówi, to moje postanowienie wybi-cia się.Uważa mnie za niegodnego kapłaństwa, gdy ja sobie wyobrażałem, że wyrzeczeniesię tysiąca franków renty da mu najwyższe wyobrażenie o mej pobożności i moim powołaniu.29 Na przyszłość ciągnął Julian będę polegał na sobie tylko o tyle, o ile się wypróbuję.Kto by powiedział, że znajdę przyjemność w wylewaniu łez, że będę kochał tego, kto miudowodni, że jestem dudkiem!W trzy dni potem Julian znalazł pozór, do którego powinien się był uciec od razu; pozórten był potwarzą, ale cóż to znaczy? Po wielu omawianiach wyznał księdzu, że przyczyna,której nie może odsłonić, ponieważ zaszkodziłaby osobie trzeciej, oddala go od tego małżeń-stwa.Znaczyło to rzucić cień na Elizę.Ksiądz Ch�lan ujrzał w tym postępowaniu pobudkizgoła świeckie, bardzo różne od tych, które powinny by ożywiać młodego lewitę. Mój chłopcze rzekł jeszcze raz bądz raczej zacnym, uczciwym i światłym rolnikiem,niżbyś miał być księdzem bez powołania.Julian odpowiedział na to bardzo wymownie, gdy chodzi o słowa: znalazł wyrazy, jakichby użył młody i gorliwy seminarzysta; ale jego ton, zaledwie powściągany ogień tryskający zjego oczu zaniepokoiły księdza Ch�lan.Nie trzeba nadto zle wróżyć o przyszłości Juliana: posługiwał się wzorowo językiemprzemyślnej obłudy.Jak na jego wiek, było to niezle.Co się tyczy tonu i gestów, trzeba miećna uwadze, że wyrósł on wśród chłopów, nie mając przed oczami pierwszorzędnych wzorów.W dalszym życiu, skoro tylko mu było dane zbliżyć się do elity, cudownie opanował tak ge-sty, jak słowa.Pani de R�nal dziwiła się, że Eliza tak mało jest ucieszona spadkiem; dziewczyna wciążwymykała się do proboszcza i wracała ze łzami w oczach; wreszcie zwierzyła się pani zeswych małżeńskich planów.Pani de R�nal miała uczucie, że jest chora; trawiła ją jakby gorączka, bezsenność, żyła je-dynie wówczas, gdy widziała w pobliżu pokojówkę albo Juliana.Nie była zdolna myśleć oniczym innym jak tylko o nich, o ich przyszłym szczęściu.To skromne gospodarstwo, na któ-rym na wszystko miało starczyć pięćdziesiąt ludwików renty, przedstawiało się jej w czarują-cych barwach.Julian mógłby wszak zostać adwokatem w Bray, powiatowym mieście o dwiemile od Verri�res; wówczas widywałaby go niekiedy.Pani de R�nal szczerze myślała, że zwariuje; powiedziała to mężowi i w końcu rozchoro-wała się.Tego samego dnia, gdy Eliza kręciła się po pokoju, zauważyła, że dziewczyna po-płakuje.W tej epoce nie znosiła Elizy i właśnie połajała ją za coś; przeprosiła ją.Eliza roz-płakała się na dobre; prosiła pani, aby jej pozwoliła zwierzyć się ze swym nieszczęściem. Mów rzekła pani de R�nal. Otóż, proszę pani, nie chce mnie, niegodziwcy nagadali mu coś o mnie i on wierzy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki