[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przed-stawił również spójne wyjaśnienie, jak doszło do takiego fałszerstwa.Mogło tomieć związek z trwającą wówczas kampanią przeciw celibatowi kleryków.Wśredniowieczu raz po raz wybuchały spory o tę kwestię i obowiązującykapłanów nakaz zachowania czystości.Wprawdzie w Kościele rzymskim niedoszło do poluzowania odnośnych przepisów (w przeciwieństwie do Kościołaprawosławnego i protestanckiego), ale również w średniowieczu co jakiś czaspojawiały się odmienne opinie i związane z tym rozmaite teksty.Kampaniatego rodzaju miała wprawdzie nadal domagać się bezżeństwa księży, ale ze-zwolić im na odbywanie stosunków seksualnych.Do tego kontekstu pasujeorędzie Heloizy optującej za wolną miłością, a przeciw małżeństwu, któ-62 re jej i Abelardowi przyniosło tylko nieszczęście.Wprawdzie dalsze poszlakinie dowodzą tej tezy, ale czynią ją nader prawdopodobną.yródła tekstównależałoby zatem szukać w kręgu autora sławnej Powieści o Róży albo wręcz uniego samego.Mowa tu o Jeanie de Meun.Fakt, że takie wyjaśnienie genezy słynnych listów nadal wywołuje sprze-ciwy i wielu badaczy podtrzymuje tezę o ich prawdziwości, wynika zapewnew dużej mierze z fascynacji ową korespondencją i samą historią miłosną.He-loiza i Abelard są jako para kochanków na tyle popularni wśród historyków iosób interesujących się średniowieczem, że ci ostatni z trudem przystają nadokonywanie zmian w utrwalonym już micie.Zakwestionowanie prawdzi-wości tych listów wcale jednak nie umniejszyłoby znaczenia poruszającegoromansu sławnej pary, tylko ustawiłoby go na odpowiednim miejscu w dzie-jach średniowiecza. ELEONORA AKWITACSKANAJWIKSZA LADACZNICA ZREDNIOWIECZA?Tak wspaniały życiorys, jakim może się poszczycić Eleonora Akwitańska (ok.1122-1204), wydaje się w ogóle nie pasować do surowego pod względemmoralnym średniowiecza.Spadkobierczyni południowofrancuskiego księstwaAkwitanii, królowa Francji, udaje się wraz z małżonkiem Ludwikiem VII nawyprawę krzyżową do Ziemi Zwiętej.Zostaje tam kochanką swojego stryja -księcia Antiochii, jak również Rajmunda z Poitiers i sułtana Saladyna.Po anu-lowaniu małżeństwa z Ludwikiem VII poślubia o wiele młodszego HenrykaPlantageneta, z którego wujem miała romans.Truje kochankę męża, PięknąRosamundę, eliminując ją z zimną krwią.Dzięki Henrykowi zostaje królowąAnglii, jest matką Ryszarda Lwie Serce i Jana bez Ziemi, których z zazdrości iżądzy władzy podburza do powstania przeciw ojcu.I nawet jeszcze po śmierciEleonora nie daje o sobie zapomnieć wskutek skomplikowanych roszczeńterytorialnych między dworem angielskim a francuskim, powodując zza grobuniepokoje w stosunkach angielsko-francuskich i przyczyniając się do wybuchuwojny stuletniej.Francuski dominikanin Helinand stwierdził w swojej kroniceświata kilkadziesiąt lat po śmierci Eleonory, że zachowywała się ona nie jakkrólowa, lecz jak ladacznica.Także w wielu innych kronikach potępiano jejwiarołomne życie małżeńskie - nie wahała się bowiem65 współżyć nawet z poganami i jej zły, wręcz diabelski charakter.Ale z cza-sem historiografia się zmieniała: w XIX w.wysławiano Eleonorę jako typowąFrancuzkę z południa, zmysłową i namiętną w miłości, dzisiaj zaś w oczachwielu badaczy uchodzi za pewną siebie, a nawet wyemancypowaną kobietę,która nieomylnie i wbrew wszelkim przymusom swojej epoki podążała własnądrogą.Taki wizerunek Eleonory Akwitańskiej przedstawiła szczególnieprzekonująco Katharine Hepburn w hollywoodzkim filmie Lew w zimie.Jakawięc naprawdę była Eleonora?Akwitania już w czasach rzymskich była znana jako bogaty region.Taurodzajna kraina wód", jak ją nazywano, żyła przede wszystkim z handlu soląi winem.W okresie największego rozkwitu za panowania dziadka Eleonoryksięstwo rozciągało się od Loary aż po Pireneje.Sławę przynosili mu poza tymtrubadurzy, którzy wdzięcznymi pieśniami miłosnymi zapewniali dworowirozrywkę.Ojciec Eleonory, Wilhelm X, miał problemy z przekazaniemdziedzictwa, ponieważ jego jedyny syn zmarł przedwcześnie.Aby zapewnićrodzinie prawo do panowania, powierzył więc królowi francuskiemu wycho-wanie najstarszej córki Eleonory, którą ten wyznaczył na narzeczoną swojegosyna.Ale wkrótce potem król zmarł, podobnie zresztą jak Wilhelm.Latem1137 roku odbył się w Bordeaux wspaniały ślub szesnastoletniej księżniczkiEleonory z Ludwikiem, dzięki czemu została ona koronowana na królowąFrancji, a dwa tygodnie pózniej otrzymała tytuł księżnej Akwitanii.W tymczasie była jeszcze biernym pionkiem w grze o interesy dynastyczne, poli-tyczne i kościelne.Również jako królowa Francji nie odgrywała szczególnejroli politycznej.Dwór francuski panował wówczas jedynie nominalnie nad całą Francją,w rzeczywistości jednak jego władza nie wykraczała poza Ile-de France,rdzennie francuskie krainy wokół Paryża.Ludwik VII, podobnie jak jego po-przednicy, starał się skonsolidować swoje wpływy, a przy tym zwłaszcza zwią-zać dużą i ważną Akwitanię z domem królewskim.Aby zapewnić sobie tamwładzę, potrzebny był oczywiście następca tronu, ale Eleonora początkowo niemogła w ogóle urodzić dzieci, w końcu zaś obdarowała Ludwika dwiemacórkami, które jednak nie wchodziły w rachubę w kwestii sukcesji tronu.W Boże Narodzenie 1145 roku Ludwik oznajmił, że wezmie udział wdrugiej wyprawie krzyżowej, chce bowiem powstrzymać marsz wojsk mu-zułmańskich do Ziemi Zwiętej.Eleonora, której przypuszczalnie chodziło ostryja Rajmunda, jej najbliższego krewnego i władcę chrześcijańskiego księ-66 stwa Antiochii, postanowiła towarzyszyć mężowi.Prawdopodobnie już wtedystosunki między parą królewską nie były najlepsze, na co wskazuje zazdrośćLudwika i jego niechęć do udzielenia Rajmundowi militarnego wsparcia.Toteż ostrzeżenia towarzyszy krucjaty zwracających mu uwagę na nieoby-czajną bliskość stryja i bratanicy padły na urodzajną glebę
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
