[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W jego sztabie służył jako legatwspomniany już wyżej Gajusz Mariusz, wieśniak z pochodzenia, szor-stki i nieokrzesany, w życiu nieskazitelny, równie znakomity w wojnie,jak w czasie pokoju złowrogi, sławy ponad miarę żądny i nigdy niesyty, w namiętnościach niepohamowany, zawsze skłonny do wichrzeń.Za pośrednictwem poborców podatkowych i innych ludzi prowadzącychinteresy w Afryce oskarża Metellusa o opieszałość, wskazując, że zanosisię już na trzeci rok wojny, o dumę właściwą arystokracji i o chęć prze-dłużania władzy wojskowej.Oskarżenia odniosły zamierzony skutek:kiedy uzyskawszy urlop przybył do Rzymu, sam został wybrany kon-50sulem i naczelnym wodzem w wojnie niemal ukończonej przez Metel-lusa, który dwukrotnie w otwartym boju rozgromił był oddziały Jugur-ty.W każdym razie Metellus i triumf okazały odprawił, i w nagrodęza męstwo uzyskał zasłużony przydomek Numidyjskiego.Jak przed chwilą na ród Domicjuszów, tak teraz pragnę zwrócićuwagę na świetność Cecyliuszów.W tym okresie, w przeciągu okołodwunastu lat więcej niż dwunastu Metellusów było bądz konsulami,bądz cenzorami, bądz zaszczyconymi triumfem wodzami.Z tego widać,45On.Servilius Caepio i L.Cassius Longinus, cenzorowie z 125 roku.46Cn.Domitius Ahenobarbus, konsul z 122 roku.47Q.Fabius Maximus, konsul z 121 roku.48Cn.Domitius Ahenobarbus, ożeniony z Agryppiną Młodszą, ojciec cesarza Nerona.49W latach 109 - 107.50Na 107 rok. 30że szczęście poszczególnych rodów, podobnie jak szczęście miast i państw,ma swój etap rozkwitu, starości, upadku.12.W Afryce Gajusz Mariusz miał w charakterze kwestora LucjuszaSullę, związanego z nim już wtedy, jak gdyby sama opatrzność udzielałaprzestrogi na przyszłość.Dzięki jego poselstwu do króla Bokchusa 51około sto trzydzieści cztery lata temu dostał w swe ręce Jugurtę ;wyznaczony ponownie konsulem52 wrócił do Rzymu i u progu drugiegokonsulatu, dnia l stycznia poprowadził pojmanego władcę w triumfie.Tymczasem rozlane w olbrzymiej masie ludy germańskie, które jak podałem wyżej53 nosiły nazwę Cymbrów i Teutonów, wtargnęłydo Galii.Armię konsulów Cepiona i Manliusza54 pobiły na głowęi zniosły doszczętnie, podobnie jak wcześniej wojska Karbona56 i Sy-lana56; zgładziły wielu Rzymian o najsławniejszych imionach, wśródnich męża konsularnego Aureliusza Skaura57.Naród rzymski osądził,że żaden wódz nie potrafi skuteczniej odeprzeć nawału nieprzyjaciółniż Mariusz.Rok za rokiem więc powierzał mu konsulat.Trzeci pochło-nęły przygotowania wojenne.W tym roku trybun ludowy, GneuszDomicjusz, przeprowadził ustawę o wybieralności kapłanów przez na-,ród 58; poprzednio kolegia kapłańskie uzupełniały się samorzutnie.W czasie czwartego konsulatu59 Mariusz starł się z Teutonami podrugiej stronie Alp, w okolicy Aquae Sextiae.W dwudniowej walcewytępił plemię Teutonów, kładąc trupem ponad sto pięćdziesiąt tysięcywrogów.Za piątego konsulatu60 wespół z prokonsulem Kwintusem Lutacju-szem Katulusem stoczył ze wszech miar pomyślną bitwę (z Cymbrami)na Polach zwanych Raudyjskimi; wrogowie stracili ponad sto tysięcyludzi w zabitych i wziętych do niewoli.51W 105 roku.52Na 104 rok.53Zob.wyżej, II 9.54Q.Servilius Caepio, konsul z 106 roku, i On.Manlius Maximus, konsul z 105 roku,rozgromieni przez Germanów w 105 roku pod Arausio w południowej Galii.55Cn.Papirius Carbo, konsul z 113 roku, pokonany przez Cymbrów podNoreia w północnej Ilirii.56M.Iunius Silanus konsul z 109 roku, kilkakrotnie zwyciężony w Galii przez Teutonów iCymbrów.57M.Aurelius Scaurus, konsul suffectus z 108 roku, legat w armii Manliusza w 105 roku.58Dane nieścisłe: Mariusz był po raz trzeci konsulem w 103 roku, Cn.DomitiusAhenobarbus trybunem w 104.59102 rok.60101 rok. 31Można przyjąć, że swym zwycięstwem Mariusz zasłużył na to, byrzeczpospolita nie żałowała, że przyszedł na świat: zło bowiem zrówno-ważył dobrem.Szósty konsulat otrzymał niejako w nagrodę za położone zasługi,lecz podczas niego również okrył się chwałą powściągając orężem szałSerwiliusza Glaucji i Saturnina Apulejusza, którzy godzili w ustrójrepublikański, sprawując rok za rokiem urzędy i rozpędzając wśródgwałtów i rzezi zgromadzenia ludowe61; za działalność zgubną dlapaństwa konsul ukarał ich śmiercią w Kurii Hostilii.13.Z kolei po upływie kilku lat urząd trybuna objął Marek LiwiuszDruzus62, przedstawiciel znakomitego rodu, wybitny mówca i podkażdym względem prawy człowiek, któremu, niestety, we wszelkichpoczynaniach bardziej dopisały zdolności i zalety serca niżeli powodze-nie.Kiedy pragnął przywrócić dawną świetność stanowi senatorskiemui przenieść na powrót do niego sądy od rycerzy którzy uzyskawszyna mocy ustaw grakchańskich władzę sądowniczą poczęli się srożyć nawielu sławnych i niewinnych osobach, wreszcie wśród ogromnego żaluspołeczeństwa skazali pozwanego o zdzierstwo w prowincji PubliuszaRutyliusza63, wzór uczciwości nie tylko wśród ludzi swej doby, leczw każdej epoce we wszystkim, co przedsiębrał w interesie senatu,miał senat przeciwko sobie.Nie pojmowali ojcowie, że jeśli zgłaszajakieś wnioski korzystne dla ludu, czyni to jedynie w celu zwabieniai pozyskania szerokich warstw społeczeństwa, że chodzi mu po prostuo to, by lud za cenę drobnych ustępstw był skłonny pójść na większe.W końcu tak tragiczny los przypadł w udziale Druzusowi, że senat nadjego zbawienne pomysły przedkładał zbrodnicze knowania innych try-bunów, gardził zaszczytem przezeń ofiarowanym, krzywdy z ich stronyspokojnie przyjmował, jego wielkiej sławy zazdrościł, ich miernościpobłażał.14.Widząc, że dobre zamiary idą na marne, Druzus zmienił poli-tykę: teraz postanowił nadać Italii obywatelstwo rzymskie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
