Seweryn Goszczyński krol zamczyska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ptak, OmenNa tych słowach zaszła nowa scena, która mnie wprawiła w mocne chwilowe zdumie-nie.Machnicki był w natężeniu uniesienia, ja w natężeniu ciekawości, kiedy nagle ściem-niło się; spojrzałem w okno i postrzegłem w nim rzadkiej wielkości puchacza, z roóajuskalnych, a w tejże chwili usłyszałem kilkakrotnie grobowe jego huknienie��y.Machnic-��u rz c ó (daw.) przejście.��v y c tu: gdybyście.��w s ó cz c (daw.) współczucie.��x m część gospodarstwa wiejskiego przeznaczona na młócenie zboża lub na budynki gospodarcze.��y k (daw.) huknięcie.ewe o i Król amczyska 32ki porwał się z sieóenia, nawrócił ku ptakowi ucho z niespokojną uwagą, i nie bawiąc,zasunął proporce tak nagle, że nie postrzegłem się prawie, jak znowu sam zostałem.ii.po e iePtak nie zaraz umilkł, słyszałem kilka razy jeszcze głos jego.Nastąpiła potem głębokai długa cisza za zasłoną, przerywana tylko odgłosem ówonków i kroków Machnickiego.Po pewnym czasie zasłona odchyliła się i Machnicki wyszedł w powszednim już stroju. Daruj, daruj zawołał, ściskając mi ręce ze szczerą uprzejmością że tak nagleprzerwałem posłuchanie.Sprawy państwa przede wszystkim, nieprawdaż? Oznajmionomi ważną naradę, óiś jeszcze, wkrótce.Wszak słyszałeś tego ptaka? Nie bierz mi więcza złe, że się musimy rozstać.Sprawy publiczne przede wszystkim.�iś jednak czujębaróiej niż kiedykolwiek ich ciężar.Wszakże nie ostatni raz wióimy się? Spoóiewamsię, że odwieóisz mnie jeszcze.Przyjdz jeszcze, przyjdz jutro.Wiele, wiele mam jeszczedo powieóenia.Co słyszałeś, to niczym jest prawie.Daj słowo, że przyjóiesz.Na całą tę mowę odpowieóiałem z równą szczerością, że jestem wyrozumiały napowód rozstania się, że nikt nie mógłby mu wziąć za złe tej gorliwości w dopełnianiuobowiązków, że pożegnanie go w tej chwili jest i dla mnie przykre, wszakże osłaóa jenaóieja powtórnego wióenia się, że je przyspieszę, o ile bęóie to w mojej mocy; na ko-niec przyrzekłem, że jutro znowu powrócę.Po tych i podobnych im słowach pożegnaniaMachnicki zapalił lampę i odprowaóił mnie tą samą drogą aż do otworu.Przy otworzemiałem jeszcze nowy dowód jego dobrego serca, łatwo lgnącego, kiedy znalazł kogoś poswojej myśli.Rozstanie Odpoczniemy tu chwilę rzekł zmordowałem się trochę.Ja jednak wióiałem tylko w tym chęć pochlebną dla mnie dłuższego znajdowaniasię razem.Usiedliśmy na wschodach.Machnicki wziął mnie za rękę i mówił głosemmalującym głębokie rozrzewnienie: Jak mi żal! jak mi żal, że tak krótko jesteśmy z sobą i łzy stały mu w oczach. Podobne chwile tak rzadkie są dla mnie; podobne spotkanie prawie nigdy.Wierz mi,mój przyjacielu, że tego dnia nigdy nie zapomnę; wiecznie bym żałował, gdyby miał byćjedynym w moim życiu.To taka rozkosz znalezć w tym świecie powszednim kogoś, co bycię zrozumiał, któremu całą duszę otworzyć można, bez obawy szyderstwa.Przyrzekłeśjednak, że wrócisz.Pamiętaj, wracaj: jutro, pojutrze, kiedykolwiek, tylko wróć. Pa-miętaj, że czekam, a czekanie to cierpienie, i wielkie czasem.Ale jeszcze chwilę możemybyć razem.Sieóieliśmy jakiś czas w milczeniu, przerwał je znowu Machnicki: Jaka szkoda, że musimy się rozstać.Nie wiem, co mnie tak przywiązuje do cie-bie.Może kto wie może ty bęóiesz moim następcą? Ale ty zapewne śmiejesz sięw duchu z tych marzeń szalonych i ze mnie.Zdaje się, że ta uwaga wprawiła go w przykry stan duszy; umilkł na chwilę, zasępiłsię, na koniec przechoóąc w rozrzewnienie coraz głębsze, zawołał: Nie śmiej się, przyjacielu, nie śmiej się ze mnie.Przysięgam na najświętsze tajem-nice mojej duszy, że w tym wszystkim nie ma nic śmiesznego.Pogarda O! gdybyś ty mógł przejrzeć mnie na chwilę, zobaczyłbyś, co to za przepaść smutku,a jakiego smutku! tu łzy płynęły mu rzęsnym��p strumieniem. Ale ty zstąpisz znowumięóy luói zwyczajnych: słońce mojego królestwa zajóie dla twojej duszy; owioniecię morowe powietrze zimnego rozumu; usłyszysz znowu zewsząd: co to za wariat tenNaród, Patriota, ProroctwoMachnicki, mieć się za króla jakiejś tam kupki gruzów! A ja ci powiadam, że każdy z nichw swoim domu jest takim wariatem, tylko że nie mają królewskiej duszy, królewskichmoich uczuć. O! gdyby je mieli, gdyby każdy z nich był Machnickim na swoim miejscu, wiesz,co by nastąpiło? Powiem ci pod wielką tajemnicą: wkrótce powstałby jeden ogromny,nieśmiertelny król�� miliony! Zapewne nie słyszałeś jeszcze o tej dynastii? A tymcza-��p rz s y (daw.) tu: obfity, rzęsisty.�� m r l y król w pierwodruku czytamy tylko: s a y r m y m r l y król.W wydaniuz roku 1870 Goszczyński, chcąc rozwiązać zagadkę zawartą w tym powieóeniu Machnickiego, do wyrazu króldodaje słowo: m l y, mając naturalnie na myśli wszechwłaótwo ludu polskiego.ewe o i Król amczyska 33sem ona to jedynie odwiecznie tu panuje.I ja i podobni mnie byli tylko chwilowymi jejnamiestnikami; ale pan prawóiwy to ona: była nim i bęóie. O! bęóie.Wiem to dobrze.Ale nie przez tych, których mieszkania wióisz dokołapo dolinach, mieszkania porządne, wykwintne; nie! nie przez tych a sami temu winni;ale sama przez siebie, jak jest Bóg przez Boga.A wtedy kochani moi sąsieói, co się óisiajze mnie śmieją��, zapłaczą nad sobą; sami nazwą siebie, jak mnie óiś nazywają, ubiorą sięsami w moją purpurę, w moją koronę, ale za pózno: co óisiaj zasługą, potem bęóie karą.Moja i podobnych mnie rola skończy się; moje tronowe ozdoby wyjdą z mody; nowy królbęóie olbrzym, wezmie suknie stosowne do swojego wzrostu.Słońce mądrości i chwałymilionów bęóie jego koroną, przy niej reszta bęóie wyglądać jak moja czapka. A wiesz, kiedy to przyjóie? Na wszystko są znaki, ostrzeżenia.Chrystus, Zajrzyj do ewangelii.Chrystus dopiero wtedy zmartwychwstał Bogiem, kiedyZmartwychwstanie,ciało jego umarło��.Wszak tak? Resztę sam sobie wytłumacz.Ty jeszcze zobaczysz toOdroóeniewszystko.Część tej korony dostanie się i tobie; bęóie ona tak wielka, że wszystkie gło-wy nakryje.Ja skończę w tej, w której cierpiałem.Ja już tylko na grób pracuję: o gróbwas tylko proszę.Niechaj nim bęóie kupa tych gruzów, ta góra.Nie potrzeba żadnychnapisów.Kto popatrzy, zaraz pozna, co w niej leży: gruz olbrzymiej myśli.Z tą myśląumrę spokojny. Robiłem, co mogłem; nie mogę więcej.Bóg mi świadkiem, że nie mogę.Powieóżesam, czy mogę? Może wiesz co jeszcze? Powieó, a zrobię.Milczałem, odpowieóiałem łzą serdecznego wzruszenia.I w rzeczy samej, możnażpoświęcić więcej nad to, co Machnicki poświęcił? Możnaż więcej cierpieć? Ale ja cię nuóę za długo, a przy tym obowiązki moje.Sam przyznasz, że obowiązkiprzede wszystkim. %7łegnam cię więc jeszcze raz, do wióenia.Do wióenia! Pamiętaj, mój przyjacielu,mój bracie!Uścisnęliśmy się z całego serca; głaz otworu podniósł się; wyskoczyłem szybko, głazupadł; usłyszałem jeszcze głuche westchnienie Machnickiego, jak z grobu, potem cichośćdokoła i gruzy.iii [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki