[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Chodzi teraz opoznanie bliższe przedmiotu zasługi ze sprawiedliwości i z odpowiedności, czylisłuszności.Inaczej mówiąc chodzi o poznanie tego, co człowiek możewysłużyć, a czego sam wysłużyć nie może.1.Sprawiedliwy może wysłużyć sobie ze sprawiedliwości powiększeniełaski uświęcającej oraz chwalę i powiększenie chwały w niebie.Pismo Zwięte wwielu miejscach zachęca sprawiedliwych, by przez dobre uczynki wzrastali własce: Byśmy czyniąc prawdę, w miłości wzrastali we wszystko w tym, który jestgłową, to jest w Chrystusie (Ef.4, 15).Wzrastać w miłości to znaczy wzrastaćw łasce, z którą miłość Boga zwykle się łączy. Wzrastajcie w łasce i wpoznaniu Pana naszego Jezusa Chrystusa (II Piotr 3, 18). Kto jestsprawiedliwy, niech wzrasta w sprawiedliwości (Obj.22, 11), czyli w łasce.Wdobrych bowiem uczynkach sprawiedliwego znajdują się wszystkie warunki donowego stopnia łaski, a mianowicie jest miłość nawykowa czyli habitualna, stanłaski i czyn spełniony z łaską uczynkową.Dlaczegoby więc ona nie miaławzrastać?Sprawiedliwy nadto może wysłużyć sobie chwalę w niebie, jak to wynikaze słów Pana Jezusa: Kto by opuścił dom, albo braci, albo siostry, albo ojca,albo matkę, albo synów, albo rolę dla imienia mego, stokroć więcej otrzyma iżywot wieczny osiągnie (Mat.19, 29). Jeśli chcesz wnijść do żywota,zachowuj przykazania (Mt.19, 17).Stąd wynika, że sprawiedliwy możewysłużyć sobie chwalę w życiu przyszłym.Trudność powstaje co do pierwszejchwały, która zdaje się przypada z tytułu dziedzictwa, a nie z tytułu zasługi;67 skoro nie można wysłużyć pierwszej łaski, nie można również wysłużyćpierwszej chwały.Jednak powszechniejsze jest zdanie, że dorośli grzesznicyprzez żal doskonały mogą wysłużyć sobie pierwszą chwałę, nim jeszcze chrzestprzyjmą lub przystąpią do sakramentu pokuty.Ponieważ łaska łączy się zwykle z chwałą, przeto sprawiedliwy, którymoże jak już powiedzieliśmy wysłużyć sobie i powiększenie chwały.Każda bowiem zasługa nowa powoduje powiększenie łaski uświęcającej, a tymsamym sprawia i powiększenie chwały, zgodnie ze słowami Pana Jezusa: Ktoby dał wam kubek wody do picia w imię moje, dlatego żeście Chrystusowi,zaprawdę powiadam wam, nie straci zapłaty swojej (Mk 9, 40).A więckażdym aktem zasługującym człowiek zasługuje sobie na powiększenie łaski ichwały, ale faktyczne jej powiększenie następuje wówczas, gdy będzie ku temudostatecznie dysponowany, czyli usposobiony (S.T.1 2, q.114, a.8, ad 3).Jednak człowiek nie może wysłużyć sobie ze sprawiedliwości pierwszejłaski uświęcającej, daru wytrwania aż do śmierci i laski powstania z upadku.Pismo Zwięte wszędzie podaje usprawiedliwienie jako dar niezasłużony, jakołaskę pierwszą, konieczną do zasługi ze sprawiedliwości, którą wprzód trzebaposiadać, zanim można coś zasłużyć. Aaską bowiem zostaliście zbawieni przezwiarę, i to nie z was, bo i ona jest darem Bożym, nie z uczynków, aby się kto niechlubił (Ef.2, 8 9). Dostępują zaś usprawiedliwienia darmo, przez łaskęjego, przez odkupienie, które jest w Chrystusie Jezusie (Rzym.3, 24).To samodotyczy łaski wytrwania, która zależy od łask skutecznych.Tych zaś łask niemożemy wysłużyć ze sprawiedliwości, zarówno pierwszej jak i następnych,gdyż to by się sprzeciwiało Pismu Zwiętemu, które napomina sprawiedliwych: Kto mniema, że stoi, niech baczy, aby nie upadł (I Kor.10, 12); Ze drżeniemi bojaznią o zbawienie wasze się troszczcie (Fil.2, 12).Doświadczenie równieżpoucza, że nawet sprawiedliwi nieraz wpadają w grzechy ciężkie i w nichpozostają aż do śmierci.Również nie można sobie wysłużyć ze sprawiedliwości powstania zupadku.Pismo Zwięte grozi sprawiedliwemu, iż w razie upadku Bóg zapomni ojego zasługach: A jeśli się odwróci sprawiedliwy od sprawiedliwości swej, aczynić będzie nieprawość według wszystkich obrzydłości, które niezbożny zwykłczynić, izali żyć będzie? Wszystkie sprawiedliwości jego, które czynił, nie będąwspomniane; w przestępstwie, w którym przestępował, i w grzechu swym, którypopełnił, w nich umrze (Ezech.18, 24).Jeżeli tedy Bóg czeka nawróceniagrzesznika, ujawnia swoje miłosierdzie nieskończone, albowiem on tegonawrócenia nigdy sam nie wysłużył, a tylko może otrzymać szczególniejszą kutemu łaskę.2.Czy grzesznik może zasłużyć sobie coś ze słuszności? Ze słów PanaJezusa, skierowanych do jawnogrzesznicy, wynika, że miłość doskonała i żal68 doskonały niezawodnie zasługują na usprawiedliwienie ze słuszności: Odpuszczone są liczne jej grzechy, bo wielce umiłowała (Auk.7, 47).Miłośćdoskonała tej niewiasty poprzedziła usprawiedliwienie, jakie nastąpiło przezodpuszczenie jej grzechów.Podobnie i inne wyjątki z Pisma Zwiętegopotwierdzają to zdanie: Kto mnie miłuje, umiłuje go Ojciec mój i ja go miłowaćbędę (Jan 14, 21). Miłość osłania mnóstwo grzechów (I Piotr 4, 8).Miłośćdoskonała łączy się z doskonałym żalem, który jest najdoskonalszymusposobieniem do otrzymania miłosierdzia Bożego.Nadto grzesznik z łaską uczynkową przez dobre uczynki może zawodnie izdala, to znaczy bez pewności i niejako bezpośrednim skutkiem tych dobrychuczynków wysłużyć sobie usprawiedliwienie ze słuszności, jak to wynika zesłów Pisma Zw.: Bojazń Pańska wypędza grzech (Ekl.1, 27); Jałmużnawybawia od śmierci i oczyszcza od każdego grzechu (Tob.12, 9).Jednak wtym wypadku zasługa jest zawodna i z dala, albowiem te uczynki tylkousposobiają grzesznika do aktów miłości i żalu doskonałego, które dopierozasługują na niezawodne usprawiedliwienie ze słuszności.Co się tyczy sprawiedliwego, prawdopodobnie może on sobie wysłużyćze słuszności powstanie z upadku w przyszłości.Zasługa bowiem ze słusznościopiera się na nieskończonym miłosierdziu Bożym, a Psalmista modli się o takiepowstanie: Nie odrzucaj mnie czasu starości; gdy ustanie siła moja, nieopuszczaj mnie (Ps.70, 9).Wolno tedy i nam się modlić o łaskę powstania nawypadek grzechu ciężkiego w przyszłości, co jednak nie oznacza jeszcze zgodyna upadek.Sprawiedliwy może również wysłużyć ze słuszności pierwszą łaskęinnym ludziom, a tym bardziej wyprosić ją dla nich.Tak Pan Jezus dla wiaryprzynoszących paralityka odpuścił mu grzechy: A widząc wiarę ich rzekłparalitykowi: Ufaj synu, odpuszczają ci się grzechy twoje (Mt.9, 2); Módlciesię nawzajem, abyście zostali zbawieni, wielkie bowiem ma znaczenie usilnaprośba sprawiedliwego (Jak 5, 16).Potwierdzają to liczne przykłady, jaknawrócenie Szawła na modlitwę św.Szczepana, Augustyna na prośby św.Moniki.Ta pomoc sprawiedliwych dla grzeszników wypływa również zdogmatu Zwiętych obcowanie .Dobra doczesne podpadają pod zasługę, o ile są one potrzebne do aktówcnót, którymi możemy osiągnąć życie wieczne.Wówczas sprawiedliwy może jewysłużyć sobie i innym ze sprawiedliwości
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
