Benedykt XVI 2009.08.29 Encyklika Caritas in Veritate ex libris legatur 2012r

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Rynek bowiem, kierowany jedynie przez zasadę równowartościwymienianych dóbr, nie jest w stanie wytworzyć spójnej tkankispołecznej, której sam potrzebuje, aby dobrze funkcjonować.Bezwewnętrznych form solidarności i wzajemnego zaufania, rynek niemoże wypełnić swojej ekonomicznej funkcji.Dzisiaj tego zaufaniazabrakło, a utrata zaufania jest poważną stratą.Słusznie Paweł VI podkreślał w Populorum progressio, że sam sys-tem ekonomiczny skorzystałby na powszechnym stosowaniu spra-wiedliwości, ponieważ rozwój krajów ubogich byłby dobrodziej-stwem przede wszystkim dla krajów bogatych (90).Nie chodziłojedynie o otoczenie ich opieką, by usunąć nieprawidłowości.Ubo-gich nie należy traktować jako �brzemię� (91), lecz jako bogactworównież ze ściśle ekonomicznego punktu widzenia.Trzeba jednakuznać za błędną wizję tych, którzy twierdzą, że z ekonomią rynkowąwiąże się strukturalna potrzeba ubóstwa i niedorozwoju w pewnymzakresie, która pozwala jej lepiej funkcjonować.W interesie rynkuleży krzewienie emancypacji, jednak żeby naprawdę to osiągnąć, niemoże on liczyć jedynie na samego siebie, ponieważ nie jest w sta-nie stworzyć tego, co przekracza jego możliwości.Powinien czerpaćenergie moralne z innych podmiotów zdolnych je wyzwalać.42CARITAS IN VERITATE36.Działalność ekonomiczna nie może rozwiązać wszystkich pro-blemów społecznych przez zwykłe rozszerzenie logiki rynkowej.Jej celem jest dążenie do dobra wspólnego, o które powinna takżei przede wszystkim zabiegać wspólnota polityczna.Dlatego trzebapamiętać, że przyczyną poważnego braku równowagi jest oddzie-lenie działalności ekonomicznej, która powinna obejmować tylkowytwarzanie bogactw, od działalności politycznej, która powinnawprowadzać sprawiedliwość przez redystrybucję dóbr.Kościół od zawsze twierdzi, że działalności ekonomicznej nie moż-na uważać za antyspołeczną.Rynek nie jest i nie powinien się sta-wać miejscem dominacji silnego nad słabym.Społeczeństwo niepowinno się chronić przed rynkiem, tak jakby rozwój tego ostatnie-go pociągał za sobą ipso facto unicestwienie prawdziwie ludzkichstosunków.Jest z pewnością prawdą, że rynek może być ukierun-kowany negatywnie, nie dlatego, że taka jest jego natura, ale dla-tego, że pewna ideologia może mu taki kierunek nadać.Nie trzebazapominać, że nie istnieje rynek w czystej postaci.Jego kształt jestodbiciem konfiguracji kulturowych, które go określają i wyznacza-ją mu kierunek.Istotnie, ekonomia i finanse będące narzędziami mogą być zle używane, jeśli posługujący się nimi ma jedynieegoistyczne cele.W ten sposób można przekształcić narzędzia zeswej natury dobre w narzędzia szkodliwe.Jednakże to zaślepio-ny umysł ludzki powoduje te konsekwencje, a nie narzędzie samoz siebie.Dlatego nie należy odwoływać się do narzędzia, lecz doczłowieka, do jego sumienia moralnego oraz osobistej i społecznejodpowiedzialności.Nauka społeczna Kościoła twierdzi, że można utrzymywać stosun-ki prawdziwie ludzkie, zacieśniać więzi przyjacielskie i społeczne,oparte na solidarności i wzajemności, również w ramach działalno-ści ekonomicznej, a nie tylko poza nią albo �po� niej.Sfera ekono-miczna nie jest ani etycznie neutralna, ani ze swej natury nieludzka43Benedykt XVIi antyspołeczna.Należy ona do działalności człowieka, i właśniedlatego, że jest ludzka, jako struktura i instytucja musi mieć cha-rakter etyczny.Wielkim wyzwaniem, które stawia przed nami problematyka roz-woju w epoce globalizacji i które stało się jeszcze bardziej pilnez powodu kryzysu ekonomiczno-finansowego, jest pokazanie, za-równo w dziedzinie myśli, jak i zachowań, że nie tylko nie możnazaniedbywać bądz osłabiać tradycyjnych zasad etyki społecznej,takich jak przejrzystość, uczciwość i odpowiedzialność, ale rów-nież, że w stosunkach rynkowych zasada darmowości oraz logikadaru jako wyraz braterstwa mogą i powinny występować w obrębienormalnej działalności ekonomicznej.Jest to potrzeba człowiekaw chwili obecnej, ale przemawia za tym również racja ekonomicz-na.Jest to potrzeba zarazem miłości, jak i prawdy.37.Nauka społeczna Kościoła zawsze utrzymywała, że sprawiedli-wość obejmuje wszystkie etapy działalności ekonomicznej, ponie-waż ma ona zawsze do czynienia z człowiekiem i jego potrzeba-mi.Pozyskiwanie zasobów, finansowanie, produkcja, konsumpcjai wszystkie pozostałe fazy cyklu ekonomicznego mają nieuchron-ne implikacje moralne.Tak więc każda decyzja ekonomiczna makonsekwencję o charakterze moralnym.Wszystko to znajduje takżepotwierdzenie w naukach społecznych oraz w tendencjach współ-czesnej ekonomii.Być może kiedyś powierzenie najpierw ekonomiiwytwarzania bogactw, a następnie wyznaczenie polityce zadaniaich podziału było rzeczą do pomyślenia.Dzisiaj wszystko to jesttrudniejsze, bo działalność ekonomiczna nie jest ograniczona tery-torialnie, podczas gdy rządy nadal sprawują władzę przede wszyst-kim na poziomie lokalnym [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki