[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Lia çeesto en Parizo estis certe jam signalita.Oni ne devis perdi eç unu minuton.Sekve dum la bankiero estis en Ninan, Eduardo iris al la Maziera hotelo.En ¸i li trovis Fernandon, kiu, havante siajn okulojn ru¸aj, kaj siajn trajtojn lacigitaj de sendorma nokto, be-daûris sian revenon el Hongkong, kaj malesperis pri la estonteco.—Ha! amiko, ekkriis Herbeno, sin îetante en la brakojn de Klozelo: mi estus estinta pli prava, restante en Oriento.—Ne; çar cian nomon malpurigis maljusta kondamno.Cia reveno ebligos, ke ci lavu tiun makulon.—Tion mi tre forte esperas.—Çu, krom la konfesoj de Re¸ino, ci havas novajn sciigojn por konigi? Çu ci malkovros ian specialan detalon¸is nun nekonitan?505ÇU LI?eLIBRO—Ne.Nun, tial ke oni konas la motivon de mia voja¸o al Sèvres, mi ne havas ion por aldoni al la demandaro, kiun al mi altrudis Taburio.Tamen mi havas en manoj prisupozon pri senkulpeco, kiu preskaû valoras certan pruvon.—Kio ¸i estas?—Ci devas kompreni, ke, se mi revenis, se mi konsentis lasi Hongkong’on, en kiu sub la Fradeka nomo mi ¸uis absolutan sendan¸erecon, mi tion faris nur, tial ke mi malkovris rimedon, kiun mi kredas certa, por pruvi mian senkulpecon.—Parolu; mi deziregas ¸in koni.—Tiun rimedon mi ne divenis tuj.Min tiel konfuzis tiu absurda kulpigo, ke dum la tuta daûrado de l’proceso mi restis kvazaû bestigita.Mi kredis, ke mi vivas en inkubson¸o, komprenante nenion en tio, kio okazis, ne havante la eblecon pripensi kaj sekve min defendi.Mi sciis trovi nur neadojn, kiujn neniu kredis: kaj mi aûdis mian kondamnan sentencon, ne suspektante, ke mi posedas preskaû nerefuteblan pruvon.Nun, tial ke Re¸ino faris malkrovojn, eble estas feliçe por mia bonfamo de¸entila kaj honora homo, ke la aferoj tiamaniere okazis: çar, tion mi konfesas, mi ne scias, çu mi estus havinta sufiçe da kura¸o por lasi konduki min al Noumea, ne protestante, sufiçe da grandanimeco por ne perfidi niajn amkunvenojn, se tiu perfido estus povinta min savi.Sed 506ÇU LI?eLIBROmi estis konvinkita, ke konfeso estus senefika malkura¸aîo, kiu min malhonorus kaj neutile frapus en koro Beatricon, kiun mi çiam amis, eç en momento mem en kiu mi amis ÿian kuzinon.Pro tio mi timis, ke Re¸ino parolos; kaj kiam mi vidis, ke ÿi silenti¸as, mi profundkore ÿin dankis pro ÿia diskreteco.Jen estas, kial mi obstine persistis en mia muti¸o.Ha! se mi estus sciinta!—Tamen tiu konfeso neniel povis cin helpi, tial ke ¸i ne liveris alibi’on.—Ne senperan alibi’on; ci estas prava.Sed se ci estus koninta la tutan veron, ci estis armita de argumento tia, ke, mi kredas, ¸i estus havinta la saman valoron ol pruvita alibi’o.—Klarigu cian penson.—Aûskultu min tre atente, kaj sekvu akurate mian rezonadon.En Bellevue, la Kompanio ne liveras biletojn por la vagonaroj venantaj de Chartres kaj direkti¸antaj al Parizo.Do se en tiu stacidomo mi estus uzinta la vagonaron, en kiun eniris Sedilo, mi povis tion fari, nur uzante mian abonkarton.—Tio estas vera.—Sed la voja¸anto, kiun oni konfuzis kun mi, prezentis bileton.—Tiu punkto de l’proceso estas pruvita.—Do li venis de malproksima stacidomo.507ÇU LI?eLIBRO—Tia estas la konsekvenco, kiun Taburio kaj mi konkludis.—Sed tial ke je la kvina mi trovi¸is ankoraû en Sèvres apud Re¸ino, mi ne havis tempon sufiçan por atingi, çu pli malproksime ol Versailles, çu per la pero de la grandzona fervojo, la Chartres’an vagonaron, kiu haltas en Bellevue je la kvina kaj duono.Do çiuj homoj estis erarigitaj, kaj trompitaj de simileco.Do la mortiginto de Sedilo ne povas esti mi.—Ci estis prava antaû momento: tiu pruvo ÿajnas nerefutebla.—Kiam tiu ideo venis al mi, estis tro malfrue.Mi trovi¸is kondamnita kaj çenrompinta.Perfidi Re¸inon havis por mi nenian utilon.Oni ne estus kredinta miajn certigojn, kaj mi estus eltirinta el tia malkura¸aîo nenian profiton.Aliparte la malnoblegeco de tia perfido, refalinte sur min, min estus premeginta de sia tuta maso.Por ke tia konfeso povu produkti sian plenan efikon, necesege estis, ke ¸i devenu de l’interesitino mem, sed ne de mi.Mi tion komprenis, kaj daûrigis ÿajnigi la malvive-con: kaj tion mi faris des pli facile, ke ju pli mi trovis rimedon por refari al mi materian ekzistadon tute tran-kvilan.Kompreneble mi ne intencis riski la certan kvietecon, kiun mi ¸uis, por provi procesan revizion, kies konsekvenco aperis duba.Pro tio, ci komprenos mian¸ojon, kiam mi legis en la Revuo kaj en Lingvo Internacia 508ÇU LI?eLIBROla noton publikigitan de ci kaj de mia baptopatro.Tamen dum kvin monatoj mi ÿanceli¸is: çar se mi havas fortan espereblecon, reale la absoluta certeco mankas ankoraû.Se mi ne estus edzo, mi kredas, ke neniam mi estus reveninta Eûropon.Ho ve! mi estus pli bone inspirita, ne revenante!—Ne, mi rediras; ci estis prava: çar tiun certecon, kiu mankas, mi al ci alportas.Mi same nun havas pruvon, kiu plicertigas la cian, kaj kiu estas tiele konvinkiga, ke¸i sola nuligas la valoron de çiuj aliaj.—Miavice mi petas, kia ¸i estas?—Ci ne mortigis Sedilon; tio estas pruvita.Tamen la bonfido de çiuj atestantoj, kiuj cin rekonis kaj kulpigis, ne estas suspektebla.Ci mem neniam dubis pri ilia sincereco.—Estas vere.—Do necesege ilin çiujn erarigis eksterordinara simileco.Sed la viro, kiun oni tiel unuanime konfuzis kun ci, ne povas esti alia homo ol Fradeko
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
