[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dramaty o temacie antycznym to „Achilles”, „Protesilos i Laodamia”.Nawiązanie do powstania listopadowego w „Nocy listopadowej” i „Lelewelu”.Miał wielostronne zainteresowania.Wszechstronnie działał i był pracowity.Dramat „Wyzwolenie” to utwór współczesny.Uważany jest za jego jeden z najlepszych utworów.Oryginalny kształt.Główny bohater Konrad jest reżyserem przedstawienia.W kręgu wydarzeń utworu pojawiają się sprawy Polski i polityki.Konrad podobny jest do Wyspiańskiego, który przybył by wyzwolić ludzi z mitów, legend od narzuconego pewnego sposobu myślenia.Jest autorem różnych luźnych wierszy o charakterze osobistym.Autor poematów i didaskaliów (np.w „Weselu”, pisane są wierszem i traktowane są jako oddzielny utwór liryczny).Oryginalny malarz.Malował portrety dzieci i cykl macierzyństwo.Uprawiał malarstwo sztalugowe czyli w pracowni.Używał farb pastelowych.Uprawiał rysunek piórkiem, kredką i węglem.Zajmował się też malarstwem ściennym - Polichromie.Projektował meble, witraże, tkaniny, elementy użytkowe.Wykonywał kilka płaskorzeźb i litografii (rzeźbienie rysunku w metalu, a później odbicie na papierze).Jego działa sztuki nie należy rozdzielać jest to bowiem wizja pewnej casłości - „Teatr mój widzę ogromny”.Wizje teatralne.Munumentalizm syntetycznych wizji.„Skarby Sezamu” to jeden z obrazów Wyspiańskiego - największy.Łączy w nim dwa światy.Reprodukcje jedynie fragmentów obrazu.Oddziaływuje nastrojem, tajemniczością i grozą.Do napisania tego utworu zainspirowało go wesele i ślub przyjaciela.W Krakowie, w pierwszym okresie impresjonizmu, młodzież zainteresowała się światłem.Malowali często za miastem wykorzystując elementy świetlne.Ludzie z pod Krakowskich wsi uchodzili za szczerych, uczciwych, malowano ich portrety.Moda na styl ludowy - „ludomania” czyli bratanie się z chłopami.Artyści skierowali się w stronę ludu, chcieli dotrzeć do ich szczerości i moralności.W 1920 roku Boy-Żeleński napisał „Plotkę o „Weselu”” by zachować dla potomności jak doszło do powstania tego dzieła.W „Weselu” umieścil ludzi, których znał - ich odpowiedniki:lGospodarz - Włodzimierz Tetmajer, malarzllGospodyni - Anna MikołajczykównallPan Młody - Lucjan Rydel - gadułallPani Młoda - Jadwiia MikołajczykównallRadczyni - profesor DomańskallHaneczka - Hanna MikołajczykównallNos - NoskowskillDziennikarz - StarzewskillPoeta - Kazimierz Przerwa-TetmajerllZosia i Maryna - córki lekarza - PoreńskiellKlimina - swatkallCzepiec - amant wiejskilŚlub ten był szokiem dla społeczeństwa krakowskiego.Mieszkali w Bronowicach, gdzie toczy się akcja utworu.Skandal.Wyspiański był na tym ślubie.Fascynowała go prostota, życie zamienił w poezję.Każda postać ma znane cechy.Prapremiera była skandalem bo sztuka była nietypowa (gwara ludowa), wystawiono ją w Teatrze Starym.Na afiszu chciał podać prawdziwe nazwiska.Wiele osób opuściło salę.Akcja utworu dotyczy dwóch stanów.Inteligencji ze strony pana młodego oraz chłopstwa ze strony panny młodej.Brak przedstawicieli arystokracji czy proletariatu.Wyróżnia się tu dwa rodzaje scen:lrealistyczne - osoby, bohaterowie tworzą nurt satyrycznyllsymboliczno-irracjonalne - obok realistycznej rzeczywistości występuje metafizyka, osoby-duchy.Ukazane uczucia konkretnych osób.lZe scen realistycznych wyczytać można stosunek Wyspiańskiego do zjawisk i uczuć.lStosunek przedstawicieli inteligencji do chłopówlZwracanie uwagi na piękno zewnętrzne.Pan Młody odnalazł tu żywą urodę, odnajduje tu życie, spontaniczność, chodzi mu głównie o wygląd.Stylizuje się zewnętrznie (chodzi boso, z gołą głową).Zwraca uwagę na ubiór panny młodej.Zafascynowany swym strojem, który i tak zrzuci.Fascynacja dźwiękami muzyki ludowej.Nie zna chłopskich obyczajów, np.Dziennikarz lekceważył chłopów.Nie zna życia na wsi.Inteligencja nie liczy się z prawami chłopskimi.Zapominają o niedawnej przeszłości, o powodach krwawego wystąpienia chłopów.Nie interesuje go, że chłopi są żądni władzy.Chce tylko odpoczywać.Idealizacja chłopów i ich życia wiejskiego.Myśli on, że życie to siedzenie wśród zieleni, odnajduje tu ucieczkę od codzienności.Mówi o pospolitości, o swym pokoleniu, że są przeklęci, ubezwłasnowolnieni, dekadenci.To co ludzie z miasta widzą na wsi to fantastyczne poszukiwanie celu i sensu życia.Odmiany od pospolitej części mieszczucha.Podoba im się wieś odświętna, kolorowa, bez ciężkiej pracy.Nie dociekają marzeń chłopskich.Nie interesuje ich to.Podoba im się powierzchowność.Chłopi to widzą i rozumieją.Czepiec widzi to nieszczere bratanie się z chłopami.Żyd też traktuje tę stylizację za zabawę, bałamuctwo w wielkim stylu.Jest to szopka, chwilowy kaprys, znudzeni są bowiem zwykłym życiem.Chłopi odczuwają, że nie są rozumiani, czują obcość.Chłopi nie są ufni.InteligencjalNiezdolni do czynu.Pomimo ataku chłopów na szlachtę, bawią się razem z nimi, chwilowo zapomnieli o tym wydarzeniu.llPrzeklinają przeszłość, ale nic nie robią.Żałują tego co było lecz nic nie robią by to zmienić.Uważają, że poprzez przeszłość są niewolnikami.llBrak aktywności działania.Dziennikarz wspomina dzwon Zygmunta, stare stroje.Wszystko uśpione.Inteligencja czeka na coś lub na kogoś.llPospolici, niedojrzali politycznie.Np.Gospodarz powierza róg Jaśkowi, a to przecież on miał na nim grać.llPogarda dla współczesnych.Pokolenie skazane na degenerację, tylko sztuka, a ona też nie jest na czasie.Poezja nie o tym co żywotne - spokojna jest.Usypia, znieczula, nie pobudza emocji, które mają być domeną.Błahe sprawy są poruszane.Utwory są identyczne.Powierzchowna, bezideowa, słowa bez pokrycia.Nie zmieniają się w czyn.Opieszała poezja.lChłopilGotowi do walki, ale potrzebują przywódcyllPodatni na walkę chętnie będą uczestniczyyć w działaniullZawzięci, odwołują się do chlubnych kart historiillZżyci ze sobą.Oczekują, że ktoś poprowadzi ich do walki.Chłop czuje potrzebę działania, decyzję o podjęcie działań pozostawia inteligencji.Chętni do walki, ale mierzi ich apatia.llUważają, że ludzi z miasta trzeba trzymać krótko by nie przejęli kontroli nad chłopamillWidzą własną potęgę, ale nie są przygotowani bo wartości materialne stanowią dla nich większe znaczenie.llNie umieją dobrze gospodarować i zaciągają długillNie boją się zawstydzić panów, nieufni, krytycznie nastawieni do inteligencji.llOtwarci, spontaniczni, szczerzy w reakcjach, garną się do wiedzy, znają swą potęgę i moc, wartość.Garną się do działania, ale nie dorośli do czynu.Zapalni jak słoma.Trzeźwo i realnie oceniają.llSkorzy do bójek, porywczy, dążą do bogactwa, stają się próżni.lPodczas wesela spotykają się dwa różne światy.Ludzie ci nie potrafią się porozumieć.Prowadzi to do rozbieżności, do oceny przeszłości i różnego widzenia narodu.Chłopi skorzy do działania, konkretnej walki, ale to inteligencja ma przodować bo chłopi są za słabi.„Wesele” to satyra na współczesność.Nie zdolność do czynu całego pokolenia.Rzekomy solidaryzm.Stylizowanie się na poszczególną modę
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
