[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.151).Patrz także wyżej z.14,8 odp.t.2 str.59-60; niżej 1-2.54, 2 na l; z.64, 3 na 3 t.11 str.67.173./19/ a.6 odp.O owym naturalnym pragnieniu istnienia zawsze wypowiada się Sobór Wat.II: „Tajemnica losu ludzkiego ujawnia się najbardziej w obliczu śmierci.Nie tylko boleści i postępujący rozkład ciała dręczą człowieka, lecz także — i to jeszcze bardziej — lęk przed unicestwieniem na zawsze.Instynktem swego serca słusznie osądza sprawę, jeśli wzdryga się przed całkowitą zagładą i ostatecznym końcem swojej osoby i myśl o tym odrzuca.Zaród wieczności, który w sobie nosi.jako niesprowadzalny do samej tylko materii, buntuje się przeciw śmierci.Wszystkie wysiłki techniki, choć bardzo pożyteczne, nie mogą uspokoić tego lęku; biologicznie bowiem przedłużenie życia nie zdoła zaspokoić pragnienia życia dalszego, pragnienia, które nieusuwalnie przebywa w sercu człowieka” (Konst.Duszp.o Kość.r.1965, nr 18)./20/ a.6 na 1.To prawda, że między człowiekiem a nierozumnymi zwierzętami jest wiele podobieństw.Każdy jednak musi dostrzec różnice zachodzące między nimi— i to zasadnicze.świadczą one o istnieniu w człowieku pierwiastka wyższego, tłumaczącego ową wyższość, owo wybijanie się nad zwierzętami nierozumnymi.I to też jest dość oczywistym świadectwem na duchowość i nieśmiertelność duszy: Człowiek mówi.Mowa człowieka jest zgoła innego pokroju niż dźwięki czy głosy zwierząt; a mają podobne organy głosowe! Człowiek ma zainteresowania wyższe: chce wiedzieć; gromadzi wiedzę; stwarza instytucje szkoleniowe: szkoły różnego stopnia, instytuty, księgozbiory, prasę i środki przekazu.Nic z tego u zwierząt.Człowiek stale ulepsza warunki życia; tworzy narzędzia.Widać u niego stały postęp; rozwija technikę, komunikację, lecznictwo itd.Układa sobie życie społeczne, kultural-ne, polityczne; tworzy rozmaite organizacje.Zawiązuje stosunki międzyludzkie.'Rozwija handel.Wymienia doświadczenia i wiedzę.Człowiek stale coś kombinuje, 154odkrywa.A zwierzęta nierozumne? Jaskółka, jak lepiła gniazdka ongiś, tak lepi i dziś, choć widzi, jak sobie ludzie radzą! Moralność to cecha człowieka mającego świadomość tego co dobre i co złe oraz poczucie odpowiedzialności i poczytalności za swoje postępowanie; stąd sądy, kary i nagrody.Trudno mówić o czymś takim u zwierząt.Sztuka piękna! Plastyka, rzeźba, malarstwo,, muzyka! Wreszcienajszczytniejszy wykwit ducha, najwyższa zdobycz naszej myśli: poznanie Boga i życie religijne: religia i religijność! Ani śladu tego u zwierząt!/21/ a.6 na 2.O możności czynnej i biernej patrz wyżej obj./13/.W stworzeniu jest możność do nieistnienia.W Stwórcy jest możność do nieudzielenia więcej istnienia, czyli do niezachowania w bycie — możność unicestwienia; ale Bóg z niej nie korzysta.O tym patrz niżej, z.104, 4 odp.t.8./22/ a.7.Mamy tutaj zestawienie duszy ludzkiej z aniołem.Dla lepszego zrozumienia.patrz wyżej, z.50 t.4, str.133nn, gdzie ta sama rzecz jest omówiona szerzej od strony anioła.Zarazem artykuł chce podkreślić, że dusza ludzka, to nie anioł.Człowiek, to nie duch uwięziony w ciele; to nie sama tylko dusza.Autor przeciwstawia się zarówno spirytualizacji człowieka głoszącej, że człowiek to duch uwięziony w ciele, jak i materializacji człowieka głoszącej, że człowiek to tylko ciało i materia lepiej i wyżej zorganizowana czy ukonstytuowana.Stąd tak częste i mocne podkreślanie łączności duszy z ciałem.Gwoli zrozumienia artykułu trzeba mieć na uwadze:1.Niektórzy — Bonawentura i inni — utrzymywali, że wszelkie stworzenie bez wyjątku jest złożone z materii i formy; a więc aniołowie i dusza ludzka też.To ich stanowisko wynikało z błędnego mniemania, że możność to tyle, co materia pierwsza.2.Przyczyną rozdrobnienia na jednostki jest materia w relacji do ilości; gdzie nie ma materii, nie ma podziału na jednostki.Stąd też każdy anioł to odrębny gatunek.3.Przeciwieństwo: posiadanie — pozbawienie, znaczy tyle, co: mam — niemam.ZAGADNIENIE 76/23/ a.1.Sobór w Vienne (1311-1312) określił przeciw Piotrowi Olivi (1248-1298): „Orzekamy: Ktokolwiek odważyłby się potem twierdzić, bronić lub zuchwale utrzymywać, że dusza rozumna, czyli intelektualna, nie jest prawdziwie, sama przez się i z istoty swej formą ludzkiego ciała, powinien być uważany za heretyka" (D.481).Dosłowny tytuł artykułu jest taki: Czy początek intelektualny, myślący łączy się z ciałem jako forma.Autor w całym obecnym zagadnieniu nie rozróżnia między duszą a myślą, biorąc jedno i drugie razem: za jeden początek myślenia w człowieku
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
